Vostede está aquí

“O MES DE NADAL” (53)

(Lembranzas duns anos que xa van aló, moi, moi lonxe).

Era tempo no que ía moito frío (non se poden facer comparacións co que vai agora). Daquela, a leña, ardendo no lume todo o día, era a única fonte de enerxía para todo: facer a comida, quentar vellos e novos, cocerlles ós porcos... ( lembro comentarios e estrañeza, dalgúnha visita, arredor do costume de lles dar cocido). Era tan imprescindíbel que xa comezaban a escoitarse comentarios arredor da problemática que se albiscaba para os tempos vindeiros: “as árbores produtoras comezaban a esgotarse”, o mesmo acontecía coas especies que se facían servir en quentar os fornos para cocer o pan, e o simple estrado para as cortes tamén ía escaso, supoño tiña moito a ver a erosión do monte diante dunha extracción abusiva e pastoreo continuo de cabras e ovellas. Non sei, se por sorte, pero a situación foi mudando coa chegada, pouco a pouco, do “gas butano”que mellorou o horizonte cheo de negras neboeiras... (Ben non sei se isto é o correcto, xa que tamén foi daquela que comezou a emigración masiva... e coido que tamén a praga dos lumes ).

As matanzas: non pasaba un día sen algunha, e viña a ser un problema para os cativos o podermos conciliar a asistencia a tódalas que eramos convidados; faciamos contas das que foramos e das que nos quedaban por ir. Eran días de festa grosa. Pero sobre todo de troula, cos “fachóns” como divertimento estrela (hoxe supoño que non se poderían acender).

O día da nosa matanza, polo día moi ben, os cativos da casa mais algúns convidados, podiamos gozar da troula e tamén axudar a pelar os porcos; logo, agardar que o matachín nos chamase para recoller as castañolas que de seguida tirabamos no borrallo onde fervera a auga para pelar os porcos;  un manxar exquisito as “castañolas” asadas.

Pero á noite non nos deixaban acender fachóns... aínda que xa o sabiamos, intentabamos obter  permiso, pero sempre era o mesmo: un “NON” ben grande e riguroso. A festa era a medias... había que obedecer.

A noite de Nadal (noiteboa): era, alomenos na miña casa, moi especial, con certa melanconía, misterio e tamén de ledicia xa que nos xuntabamos todos.

A cea sempre especial, pola xuntanza de toda a familia, e tamén polo menú que acostumaba a ser de festa; a matanza, que sempre se facía uns días antes, facilitaba o poder elixir con máis facilidadade.

Lembro que cando se acababa a xarra do viño, meus pais mandaban aos dos irmáns máis vellos  buscar outra a adega. Eu deseguida me sumaba para levar o farol. Baixabamos pola escaleira interior, para evitar saír ao patio. O Segundo (q.e.e.) deixábame encher a xarra aguantando a billa con moito coidado para non verter o preciado viño branco; logo viña o intre agardado que formaba parte da cerimonia: meu irmán collía un dos vasos que sempre se gardaban alí (ao dispor de posíbeis bebedores), e dábame o que el dicía “unha pinguiña”, eu gostaba daquel “groliño” que sabía non se ía repetir, xa que os cativos non tiñamos “bula” para beber.

Tamén aproveitaban a viaxe, para entrar á tina do viño, onde se  gardaban froitas: peras de inverno (só para asar e cocer, xa que eran moi duras), mazás espriegas, encarnadas, pel de sapo, e tamén conchos.

Por tradición, despois de cear sempre viñan pasar un bo rato familiares da Cruz e do Campo. Intre no que meus irmáns habían de baixar á adega, outra vez, encher a xarra de viño branco.

Logo, ás doce, viña  a “misa do galo”, con certos aires de misterio: a maioría dos veciños camiñando cara a igrexa en procesión nocturna: uns con farois, outros, os menos, con focos e os máis ás apalpadelas. Lembro que á saída pasaban os mozos polas casas cantando (logo, cando un foi chegando a isa idade na que xa pensa que é grande, non sen oposición paterna, tamén se foi involucrando na tradición).

Bo Nadal !

Saúde e boa viaxe.

Artigos: